Een van de beter bewaarde geheimen in Nederland is dat de criminaliteit al een paar jaar daalt. Nee, dat komt niet doordat wanhopige burgers ophouden om aangifte te doen, want deze trend komt uit enquetes waarin mensen wordt gevraagd of zij zelf slachtoffer van een misdrijf zijn geweest. Nou is dit niet zo'n verassende ontwikkeling. Een groot deel van de misdaad is het werk van opgroeiende jongemannen. De ontgroening leidt ook tot personeelstekorten in de criminele sector.
Nee, ik wil niet zeggen dat het met de criminaliteit in Nederland wel meevalt. Alleen maar dat het probleem oplosbaar is. Het is nuttig om dat vast te stellen. Te vaak hoor ik moedeloze verhalen dat de toegenomen bevolkingsdichtheid, vrijheid of immigratie onvermijdelijk tot steeds grotere criminaliteit moeten leiden. Smoesjes om niet te hoeven doen wat nodig is. Alle drie ontwikkelingen vragen wel extra inspanningen om misdaad te bestrijden. Wanneer we die inspanningen maar leveren, is succes mogelijk.
Het probleem van het Nederlandse polderen is dat we vaak achter de feiten aanlopen. Ook op dit terrein. De bakens worden pas verzet als het te laat is en daarna schieten we als misplaatste compensatie weer door naar de andere kant. Het discussie over de hoogte van straffen levert hier fraaie voorbeelden van. Ja, er is in Nederland jarenlang te laag gestraft, waarmee we internationale criminelen wel erg gunstige vestigingsvoorwaarden boden. Maar hier is de afgelopen jaren wel verbetering in gekomen.
Wat echt is blijven liggen is niet de strafmaat, maar de pakkans. Dit verdient om twee redenen prioriteit. Zolang je als misdadiger weet dat er een goede kans is dat ze je toch niet te pakken krijgen, speelt de hoogte van een mogelijke straf nauwelijks een rol in je afwegingen. Maar het is misschien nog wel erger dat beginnende crimineeltjes vaak al een serie misdaden hebben begaan voordat ze worden gepakt. Het is wijs om iemand die voor het eerst een misdaad begaat, veel kans te bieden zijn leven te beteren. Maar het werkt averechts als een jongen die feitelijk al een reeks misdaden op zijn kerfstok heeft eindelijk voor de rechter komt en dan - ook tot zijn eigen verrassing - gemakkelijk weg komt.
Maar ja, verhogen van de pakkans vraagt echte politieke keuzes. Ik zie hier nu dus hetzelfde gebeuren als eerder in de landbouw, de zorg of het onderwijs. Boeren zijn mestboekhouders in dienst van de Rabobank en verpleegsters danseressen op de Minutenwals. En de bureaucratie die leraren tot lesboeren heeft gemaakt, ziet nu zijn kans schoon om van rechters strafboeren te maken. Het argument?
Rechters denken anders over straffen dan de doorsnee burger, die zwaardere straffen eerder rechtvaardig vindt. Wat denken jullie?
4. Is het goed dat dit verschil bestaat, of moet dit veranderen?
5. Zie jij manieren om dit verschil te veranderen?
6. Moet het vaststellen van de soort en de zwaarte van de straf vooral aan de rechter worden overgelaten of moet dit meer in detail in de wet worden geregeld?
Eerdere afleveringen in de serie VVD Partijraad Criminaliteit
- Wat doen we tegen de criminaliteit (met het officiële discussiestuk)
- Strafrecht? Waarom eigenlijk? (met de vragen 1, 2 en 3)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten