Als uw idee van dun, slap en rekbaar een gebruikt condoom is, heeft u nog nooit naar de ruggengraat van Bernard Wientjes gekeken. Wie Bernard Wientjes is? U bent verontschuldigd als u dat niet weet, want hij had nog geen artikel in Wikipedia. En Wikipedia is ook verontschuldigd, want ik vind niet dat je van vrijwilligers mag verlangen dat ze over zoveel onbenul gaan schrijven.
Bernard Wientjes is voorzitter van VNO-NCW en heeft volgens de Volkskrant het volgende beweerd: ‘Als het tot een boycot komt, dan leidt dat door de exportpositie van Nederland al snel tot schade. Bedrijven als Shell, Philips en Unilever zijn makkelijk als Nederlands te herkennen’. ‘Ik weet niet hoe rijk Geert Wilders is, of hoe goed hij is verzekerd. Mocht er een boycot komen, dan zullen we onderzoeken of het mogelijk is of we Wilders aansprakelijk kunnen stellen.’
De aanleiding voor deze heldhaftige opstelling van de heer Wientjes heb ik geen blog waardig gegund en dat probeer ik zo te houden. Maar als de heer Wientjes ondanks zijn drukke werkzaamheden af te toe de kans wel eens een krant leest, kan hem toch niet ontgaan zijn dat Geert Wilders al enige tijd met de dood wordt bedreigd. Het vertelt een boel over Bernard Wientjes dat hij blijkbaar denkt dat het normaal is dat je meer geeft om je rijkdom en je verzekeringen dan om je leven. Sommige buitenlanders zouden zeggen: iemand als mijnheer Wientjes is makkelijk als Nederlander te herkennen.
Zouden de leden van VNO-NCW nu echt blij zijn met zo'n rechtszaak? Stel nu eens, de rechter zegt inderdaad: als jij iets doet en anderen gaan daar verkeerd mee om, ben jij toch aansprakelijk voor de schade. Zonder verkoop van benzine zijn er veel minder verkeersongelukken. Zonder dvd-spelers en beeldschermen geen illegale kopiën van films. Zonder verkoop van lekkernijen veel minder hart- en vaatziekten. Goede kans dat alle advocatenkantoren zich dankbaar bij VNO-NCW aansluiten.
Nou is het gebeurde van afgelopen week voor ons die wel vaker een krant lezen, niet helemaal als een verassing gekomen. En ik kan me indenken dat ergens in de enorme kantoortoren van VNO-NCW aan het Malieveld allang is uitgezocht dat zo'n rechtszaak tamelijk kansloos is. Een fundamenteel idee van een vrije samenleving is dat we verantwoordelijk zijn voor ons eigen gedrag, niet voor dat van anderen. Je kunt een Nederlands Tweede-Kamerlid niet aansprakelijk stellen voor het wangedrag van een stel religieuze fanaten in het Midden Oosten. Ik moet nog zien dat er echt een rechtszaak komt. In dat geval is de aankondiging van Bernard Wientjes niet meer dan een opzichtig vertoon van kruiperigheid in de hoop grote ondernemingen en hun relaties in moslimlanden te behagen. Niet echt handig, want als mijnheer Wientjes weer bij is met de kranten, moet hij nog maar eens lezen wat de Koran heeft te zeggen over huichelaars.
Ondertussen is zijn hele verhaal nogal intimiderend. Er zijn heel wat Nederlandse bedrijven actief in China. Hoe rijk is Erik van Muiswinkel eigenlijk? En als je nog iets wou zeggen over Tibet: gelieve eerst kijken of je verzekering dat wel dekt. Er is geen aparte vrijheid van meningsuiting voor Geert Wilders. Als je aan zijn vrijheid van meningsuiting komt, kom je aan de mijne. Een ook die van u en van Bernard Wientjes zelf. Het lijkt me geen goed idee als de grote ondernemers in dit land namens de extremisten de strijd tegen het vrije westen komen voeren.
Het maakt wel in een keer duidelijk dat het hoofdprobleem niet de buitenlanders of de moslims zijn, maar gewoon wijzelf: in Nederland opgegroeid, zonder besef op welke waarden onze samenleving is gegrondvest, zonder trots op onze tradities en vooral zonder durf om daarvoor pal te staan. Geen wonder dat er zo ruimte ontstaat voor onsmakelijke en achterhaalde ideologieën. Vrijheid moet worden verdiend, elke dag opnieuw.
Vindt u dat ik te hard van stapel loop? Ach, ik ga er maar van uit dat we over een dag of twee horen dat het allemaal een grapje was. Daar sluit ik me dan bij aan.
zondag 30 maart 2008
Ondertussen aan de Lauriergracht 37
dinsdag 11 maart 2008
Stop met hinken
Preventie is naast repressie een belangrijk middel in de strijd tegen de criminaliteit en de gevoelens van onveiligheid onder de burgers. Preventie kan immers, als zij het probleem van de criminaliteit voorkomt of vermindert, tot een kostenbesparing leiden. Tevens kan preventie op den duur de strafrechtketen ontlasten, als het daadwerkelijk tot een afname van de criminaliteit leidt.
Tot mijn lichte schaamte moet ik toegeven dat deze zinnen uit een VVD-stuk komen (zie bij het eerste bericht in deze serie, pagina 9). Ik zou zeggen: misdaad voorkomen is de nuttigste manier van misdaad bestrijden. Gewoon, vanwege het leed dat slachtoffers bespaard blijft. Het citaat is griezelig duidelijk: hier spreekt de logica van de bureaucraat.
Maar 10% van het hele stuk gaat over preventie en aan het eind wordt er op dit punt niets voorgesteld. Er worden netjes wat algemeenheden opgelepeld en tussen de regels door lees je dat echte mannen toch vooral voor repressie gaan. Preventie wordt vooral verbonden met "jaren 80" en "Balkenende IV", nou en dan weet je het wel. Dat lijkt me meer dan een beetje dom. Het is onnozel om preventie als alternatief voor repressie te zien. Maar het tegenovergestelde is even onnozel. In plaats van hinken op een linker- dan wel rechterbeen, wordt het tijd dat de criminaliteitsbestrijding eens echt gaat lopen.
Er worden nog steeds volop kansen gemist doordat preventie en repressie niet goed op elkaar worden afgestemd. Er bestaan nog steeds jongerenwerkers die "geen verlengstuk van de politie" willen zijn en dat als excuus gebruiken om criminelen aan het begin van hun loopbaan niet voor de voeten te lopen. Of de politie krijgt goed overleg met winkeliers een paar winkeldieven in beeld die voor een groot deel van de ellende zorgen, blijkt het openbaar ministerie voor dat jaar andere prioriteiten te hebben. Blijven er in een zorgvuldig opgezet aanpak van probleemjongeren een paar rotte appels over die niet willen deugen, gaat de rechter formeel constateren dat zij in haar ogen niet zoveel op hun kerfstok hebben en een alternatief strafje wel genoeg is. Hiermee zijn ze meteen 'helden' die weer een hoop meelopers op het verkeerde pad meenemen.
Als alle instanties louter hun eigen stoepje willen vegen, houden criminelen ruimte genoeg over. Er moet veel meer samenhang komen in de bestrijding van criminaliteit, vooral tussen voorkomen en bestraffen. Het is opvallend dat het geciteerde discussiestuk daar nauwelijks op ingaat en vooral op losse strafrechtelijke maatregelen hamert. Het past goed in de klassieke stijl van justitie, waarin onafhankelijkheid vooral vertaald wordt als "eigen baasje spelen".
In dat licht valt op dat er in het hele stuk geen kritisch woord staat over het Openbaar Ministerie, dat verantwoordelijk is voor de vervolging van misdadigers. Als eenvoudige krantenlezer zou ik zeggen dat daar toch wel enige aanleiding voor is. Begrijp me goed, ik voel er niets voor als de politiek zich gaat bemoeien met een concrete rechtszaak. Machtenscheiding is een goed liberaal principe. Maar er is alles voor te zeggen dat de Tweede Kamer er via de Minister van Justitie (foto) voor zorgt dat het OM in het algemeen goede prioriteiten stelt en passende straffen eist. Want laten we wel wezen, het woord "ministerie" in Openbaar Ministerie duidt op dienstbaarheid, dienstbaarheid aan de burgers die door het parlement worden vertegenwoordigd.
Enfin, dit was wat ik het meest miste. Dat brengt me bij de slotvragen, die niet uit het discussiestuk komen.
9. Hoe kijk je aan tegen bovenstaande gedachten?
10. Zijn er nog meer dingen die we kunnen doen om criminaliteit te bestrijden?
11. Weet je nog andere onderwerpen waar de VVD eens grondig over moet
discussiëren?
Eerdere afleveringen in de serie VVD Partijraad Criminaliteit
Wat doen we tegen de criminaliteit (met het officiële discussiestuk)- Strafrecht? Waarom eigenlijk? (met de vragen 1, 2 en 3)
- Strafboeren (met de vragen 4, 5 en 6)
- Slachtoffers van justitie (met de vragen 7 en 8)
maandag 10 maart 2008
Slachtoffers van justitie
Een stadgenoot die ook in de binnenstad woont, heeft de goede gewoonte om verloedering van de openbare ruimte te bestrijden. Als mensen zich in de nachtelijke uren bezondigen aan wangedrag spreekt hij ze daarop aan en belt zonodig met de politie. Het was voor hem wel een vreemde belevenis toen de politie hem onlangs liet weten dat ze de meldingen zeer op prijs bleef stellen, maar dat hij misschien maar beter niet meer zelf in zou kunnen grijpen: ze zouden zijn veiligheid niet kunnen verzekeren.
Nu is het verleidelijk om nare dingen over die lakse politie te gaan roepen, maar dat me net iets te gemakkelijk. De politiemensen van het bureau Binnenstad in Enschede doen hun werk als regel met veel overtuiging. Ik ben Jan Wind nog niet vergeten. Als zij zo'n advies geven dan vermoed ik dat ze oprecht bezorgd zijn en precies bedoelen wat ze zeggen. Maar het blijft een onthutsende boodschap. Als je ziet dat mensen de regels overtreden, spreek ze er dan niet op aan, maar bel alleen maar de politie.
Dit is een recept voor toenemende ellende. Er is eenvoudigweg niet politie genoeg om daadwerkelijk op te treden in alle gevallen waarin de regels overtreden worden. Het leidt ons bovendien naar een verklikkersstaat. De Muur is toch niet de verkeerde kant op gevallen? Erger is, dat we zo stilletjes capituleren voor de mensen met de korte lontjes. Als we mensen die anderen aanspreken op wangedrag niet kunnen beschermen, is de volgende stap dat ook getuigen zich niet veilig weten. Er komen steeds meer zaken met anonieme getuigen en wat begon met verloedering op straat eindigt met verloedering van de rechtsstaat.
Het is mij al vaker opgevallen dat er opvallend lakoniek wordt omgegaan met medeburgers die worden bedreigd. En ik bedoel nu even niet Ayaan of Geert. Maar of je nu praat over de redactie van Quote, bewoners die gebukt gaan onder buurtterreur of vrouwen die belaagd worden door een stalker, elke keer is het excuus dat de overheid nu eenmaal niet iedereen kan beveiligen. Misschien moeten we dat maar eens omdraaien.
De overheid heeft tot taak ons allemaal te beveiligen - dat was immers de rechtvaardiging voor het geweldsmonopolie van de overheid. Justitie kan dat niet alleen af en samenwerking met andere mensen is dus nodig. Inzet van slimme communicatiemiddelen en bijvoorbeeld de reservepolitie lijken mij veel beter dan de huidige praktijk waarin justitie vooral capaciteit lijkt te hebben voor de vervolging van slachtoffers die zich proberen te verweren.
7. Bestaat er een goede verhouding tussen de rechten van daders en de rechten van slachtoffers?
8. Hoe kan die verhouding worden verbeterd?
Eerdere afleveringen in de serie VVD Partijraad Criminaliteit
- Wat doen we tegen de criminaliteit (met het officiële discussiestuk)
- Strafrecht? Waarom eigenlijk? (met de vragen 1, 2 en 3)
- Strafboeren (met de vragen 4, 5 en 6)
Strafboeren
Een van de beter bewaarde geheimen in Nederland is dat de criminaliteit al een paar jaar daalt. Nee, dat komt niet doordat wanhopige burgers ophouden om aangifte te doen, want deze trend komt uit enquetes waarin mensen wordt gevraagd of zij zelf slachtoffer van een misdrijf zijn geweest. Nou is dit niet zo'n verassende ontwikkeling. Een groot deel van de misdaad is het werk van opgroeiende jongemannen. De ontgroening leidt ook tot personeelstekorten in de criminele sector.
Nee, ik wil niet zeggen dat het met de criminaliteit in Nederland wel meevalt. Alleen maar dat het probleem oplosbaar is. Het is nuttig om dat vast te stellen. Te vaak hoor ik moedeloze verhalen dat de toegenomen bevolkingsdichtheid, vrijheid of immigratie onvermijdelijk tot steeds grotere criminaliteit moeten leiden. Smoesjes om niet te hoeven doen wat nodig is. Alle drie ontwikkelingen vragen wel extra inspanningen om misdaad te bestrijden. Wanneer we die inspanningen maar leveren, is succes mogelijk.
Het probleem van het Nederlandse polderen is dat we vaak achter de feiten aanlopen. Ook op dit terrein. De bakens worden pas verzet als het te laat is en daarna schieten we als misplaatste compensatie weer door naar de andere kant. Het discussie over de hoogte van straffen levert hier fraaie voorbeelden van. Ja, er is in Nederland jarenlang te laag gestraft, waarmee we internationale criminelen wel erg gunstige vestigingsvoorwaarden boden. Maar hier is de afgelopen jaren wel verbetering in gekomen.
Wat echt is blijven liggen is niet de strafmaat, maar de pakkans. Dit verdient om twee redenen prioriteit. Zolang je als misdadiger weet dat er een goede kans is dat ze je toch niet te pakken krijgen, speelt de hoogte van een mogelijke straf nauwelijks een rol in je afwegingen. Maar het is misschien nog wel erger dat beginnende crimineeltjes vaak al een serie misdaden hebben begaan voordat ze worden gepakt. Het is wijs om iemand die voor het eerst een misdaad begaat, veel kans te bieden zijn leven te beteren. Maar het werkt averechts als een jongen die feitelijk al een reeks misdaden op zijn kerfstok heeft eindelijk voor de rechter komt en dan - ook tot zijn eigen verrassing - gemakkelijk weg komt.
Maar ja, verhogen van de pakkans vraagt echte politieke keuzes. Ik zie hier nu dus hetzelfde gebeuren als eerder in de landbouw, de zorg of het onderwijs. Boeren zijn mestboekhouders in dienst van de Rabobank en verpleegsters danseressen op de Minutenwals. En de bureaucratie die leraren tot lesboeren heeft gemaakt, ziet nu zijn kans schoon om van rechters strafboeren te maken. Het argument?
Rechters denken anders over straffen dan de doorsnee burger, die zwaardere straffen eerder rechtvaardig vindt. Wat denken jullie?
4. Is het goed dat dit verschil bestaat, of moet dit veranderen?
5. Zie jij manieren om dit verschil te veranderen?
6. Moet het vaststellen van de soort en de zwaarte van de straf vooral aan de rechter worden overgelaten of moet dit meer in detail in de wet worden geregeld?
Eerdere afleveringen in de serie VVD Partijraad Criminaliteit
- Wat doen we tegen de criminaliteit (met het officiële discussiestuk)
- Strafrecht? Waarom eigenlijk? (met de vragen 1, 2 en 3)
zondag 9 maart 2008
Strafrecht? Waarom eigenlijk?
Mensen die het strafrecht helemaal willen afschaffen zijn tegenwoordig een bezienswaardigheid. In een hele radicale uitleg van het liberalisme wil geven, valt dat standpunt best te verdedigen. Laat de staat zich beperken tot het handhaven van het recht tussen burgers die voor zichzelf en elkaar opkomen.
In Amerika kennen ze dan wel geprivatiseerde gevangenissen, maar Nederland heeft met Peter R. de Vries toch maar mooi de primeur van de geprivatiseerde vervolging. Geen lullige jury met 12 leden, maar eentje met 7 miljoen voor de buis. Alleen een bindende stemming per sms aan het eind had in dit format nooit mogen ontbreken. Met wat kruisbestuiving tussen De Gouden Kooi en Oz kunnen we het gevangeniswezen trouwens een stuk rendabeler maken.
Voor de saaie figuren die echte vernieuwing uit de weg gaan, kiezen waarschijnlijk toch voor het handhaven van het strafrecht. Zelf ben ik ook zo'n saai figuur.
Maar als liberalen zich keren tegen de verslaving aan overheidszorg is het in ieder geval nuttig ook kritisch te kijken naar het strafrecht.
In een vrije samenleving is 90% van de normhandhaving een kwestie van zelfdiscipline, 90% van de schendingen die overblijven horen we in de samenleving onderling zelf te corrigeren en voor de resterende 1% moet er dan een uiterst effectief strafrecht zijn.
Als de eerstgenoemde percentages maar een beetje zakken, zeg van 90% naar 80%, is er opeens vier keer zoveel werk voor justitie. En het effect van 'the permissive society',ook wel: 'het lakse samenleven', is misschien nog wel meer dan 10%.
Strafrecht is een onmisbaar sluitstuk van de rechtshandhaving in een vrije samenleving. Maar met strafrecht alleen, kunnen we het recht niet handhaven. Niet in een vrije samenleving. Daarmee komen we vanzelf bij de vraag wat de zin van het strafrecht is, een vraag waar in de literatuur veel antwoorden op worden gegeven. Maar ik ben benieuwd wat jullie er van denken.
Waarom worden misdadigers berecht?
a. Laatste redmiddel tegen mensen die zich door niets anders laten weerhouden.
b. Maakt duidelijk waar we als samenleving de grens trekken.
c. Veel misdaad wordt voorkomen doordat mensen straf vermijden.
d. Een wandaad moet worden vergolden.
e. Het slachtoffer moet genoegdoening krijgen.
f. Zolang iemands vrijheid wordt beperkt kan hij moeilijker nieuwe misdaden begaan.
1. Zijn er wat jou betreft nog andere redenen van belang?
2. Wat is of zijn voor jou de belangrijkste redenen in het rijtje?
3. Welke van bovenstaande redenen verdienen in de praktijk meer aandacht?
vrijdag 7 maart 2008
Wat doen we tegen de criminaliteit
Komende zaterdag vergadert de VVD partijraad in Leiden over de bestrijding van criminaliteit. Aanstaande woensdag publiceert de Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD, een rapport over dit onderwerp. Ter voorbereiding is er ook een notitie met achtergrondinformatie en discussiepunten gemaakt, die ik hieronder publiceer.
Laat ik opgewekt zeggen dat het niet het meest toegankelijke stuk is wat ik over dit onderwerp heb gelezen. Ook de vragen aan het eind zijn nogal gewichtig geschreven. Ik heb er dus maar mijn eigen bewerking op los gelaten. Er volgen tot dinsdag vier blogs, waarin ik kort mijn kijk geef op de kernvragen uit het stuk, gevolgd door mijn versie van de discussievragen.
Ik ben benieuwd naar jullie reacties. Het lukt mij niet om voortdurend alle reacties te volgen, maar ik laat in ieder geval vrijdagavond weten wat mijn voornaamste conclusies zijn waarmee ik naar Leiden ga. En zondagavond zal ik verslag doen van de partijraad zelf.
Wie onderstaande tekst wat aan de kleine kant vindt, kan met het knopje rechtsboven het documentvenster een veel grotere versie op het scherm krijgen. Er zit in het menu iPaper links ook een mogelijkheid om het bestand af te drukken. Onderaan elk artikel op dit blog kun je op "reacties" klikken om commentaar te geven.